Ризобек Суббота, 2025-06-21, 05.05.11
Приветствую Вас Гость | RSS
Главная | | Регистрация | Вход
Меню сайта
    Статистика

    Онлайн всего: 1
    Гостей: 1
    Пользователей: 0
    Форма входа
    Главная » 2007 » Июль » 28 » АДАБИЁТ
    13.30.47
    АДАБИЁТ
    Жаҳонгир Муҳаммад

    ҚУВҒИН

    Роман

    2-китоб


    ...Сессия "Катта" уйлаганидан хам "самаралирок утди. Сессиядан чиккан "Катта" анхор сохили буйлаб иш хонасига бораркан, Кизил майдонга машина киришининг ким та'киклаган экан деб уйлади. Нахотки Московда хам "Катта"лар пиёда юришса? Йук, аксинча улар кора Волгаларда Кизил майдондан саф тортиб утишни яхши куришади. Улардан менинг каерим кам? Мен хам бир жумхуриятнинг отасиман. Нега энди пиёда юришим керак? Йук, бу тартиб мен учун эмас. Бунга бошкалар риоя килишсин. Лекин хар доим сессия мана бу концерт залида ёки Олий кенгашда утиши шартми? Буни хам хал киламиз. Сессия мажлисларини узим ишлаган бинода утказаман.

    - Ассалому-алайкум, - карши томондан келаётган бир кишининг товуши "Катта"нинг хаёлларини булди. У алик олишга огиз жуфтлаганди каршисидаги киши тухтамай гапини давом эттирди.

    - Хабарларни эшитдик, Сизга минг рахмат! Ота-онангизнинг жойлари жаннатда булсин, гурлари нурга тулсин! Халкимизнинг эгилган бошини тикладингиз. Минг йиллик орзуимиз амалга ошди. Она тилимиз давлат тили буладиган кунларни курдик. Буни сиз багишладингиз бизга. Тахтингиз ва умрингиз бокий булсин!

    "Катта" кулини куксига куйиб рахмат ишоратини килиб, йулда давом этди. Оркадан келаетган шахар партия кумитасининг биринчи котиби халиги кишини кучоклаб, кулогига пичирлади: "Рахмат, мен кутгандан хам яхши чикди!"

    "Катта" хали хаёлларидан айрилмаган эди. Шу боис ёнида келаётган хужалик ишлари булими мудирига:

    - Оркага кайтамиз, машинани шу ерга чакиринг, - деди.

    - Машинангиз шу ерда. Сизни кутиб турибди.

    - Бу ерга кириш та'кикланган эмасми?

    - Бошкалар учун та'кикланган, Сиз ва Бюро а'золари мустасно.

    "Катта" мудирнинг сунг сузларига кулок хам солмай сохил буйлаб лапанглаб юрганча, мажлис булиб утган бинонинг олд томонига утди. Мажлисдан чиккан депутатлар аллакачон таркалиб булишганди. Булар учун депутатлик хам ортикча ташвиш, деб уйлади "Катта". Якинда хаммасини бир варакайига бу ташвишдан куткараман. Аслида шундай подадан яхшиси йук. Огзингдан чикканига "лаббай" дейишади. Кул кутариб туширишда буларнинг ёнида роботлар хам ип эшолмайди. Аммо илож канча. Теппадан оёк тираб туришибди. Нима эмиш, эркин сайловлар булсин эмиш. Узлари-ку эркин сайлов киламиз деб бошларига бало олишди. Мажлисдан бошка ишлари йук. Юзларининг пардасини йиртиб ташлаган махмадданаларга майдон топилди. Мендан олдинги "Катта" хам латта экан, эркин сайлов деганларига ишониб турт-беш жужахурозни Московага жунатган, мана энди томошасини биз кураяпмиз. Бу ёгини хал килиб олай, кейин уларнинг хам танобини тортиб куяман.

    "Катта"нинг машинаси икки дакикада манзилга етиб келди. У машинадан тушаркан хужалик ишлари мудирини ёнига чакирди:

    - Бундан кейин машина орка эшикдан ичкарига кирадиган булсин. Ана у одамлар нимани кутиб туришибди? Ё булар митингчиларми?

    - Йук, митинглар жуда сокин утди. Булар шикоятчилар. Ер учун икки кишлок бир-бирига карши булган. Оксоколлари тупланиб, сизнинг ёнингизга келишибди.

    - Бундан кейин мен шикоятчи кабул килмайман. Сайловларни утказиб олайлик, шикоят ёзишни хам ман этамиз. Индамасанг булар Аллохнинг устидан хам шикоят ёзишади. Ички ишлар вазирига топширик бер, автобусларига миндириб чиккан жойларига жунатсин.

    Аммо шу пайт оксоколлар миршабларни четга суриб, унинг ёнига келишди. У бир хамла билан ичкарига кириб кетмокчи булди. Аммо оксоколлар уни ураб олишганди. "Катта" уларни бир-бир кучоклади. Ба'зиларининг юзларидан упди. Кейин:

    - Кани отахонлар овминга кул очинглар, - деди. - Мен сизларнинг дардларингизни яхши биламан, миршаблар билан ораларингизда булиб утганларни "Правда" газетасида укигандим. Уша пайтда чора куриш урнига сизларни газетага ёздириб шарманда килганларни чикиб олган дарахтларидан туширамиз. Мана якинда сайлов утказамиз. Мен номзодимни сизнинг тумандан куйсам, куллайсизми? Кулласангиз, кани овмин айтайлик.

    "Овмин", "Овмин" деган оксоколлар "Катта"ни кайта бошдан кучоклаб, юз кузларидан упишди.

    - Сайловолди учрашувига борганда хамма масалангизни хал килиб бераман, хозир эса хаммангиз уй-уйингизга марш, иншоллох, якинда куришамиз.

    Шошиб колган оксоколлар оркага чекилиб, "Катта" га йул беришди. "Катта" ичкарига кираркан олтинчи катга чикишни кутиб хам утирмай, биринчи катдаги хожатхонага кирди. Юз-кулини юваркан, бобой зоти жуда сассик булади, деб уйлади. Ба'зиларининг соколи кукариб кетибди, нос чекавергандан булса керак...

    "Катта" жирканганча кайта-кайта тупурди-да, юз-кулини такрор ювиб, ташкарига чикди. Аммо лифтнинг ёнида бир зум тухтаб колди. Илгариги "Катта"лар мажлисдан кейин вилоятдан келган биринчиларга албатта зиёфат килиб беришарди. Бу билан хам уларнинг кунглини олишарди, хам узларига боглашарди. Бу ан'анани бузсамми деб уйлади "Катта". Йук, бирданига булмайди, буларнинг аксарияти олдингиларнинг думи. Жойларда чукур илдиз отишган, купориб ташлаш кийин. Илдизларини бир-бир чопмок керак. Хозир сайлов олдидан уларни нишонга куйиб, мухолифатнинг йулини тусишим шарт. Мабодо бирлашиб кетсалар ота гури кози хона булади. Хозирча уларга сен яхши дейишим даркор.

    "Катта" хужалик ишлари булими мудиридан "Биринчилар каерда?" деб суради.

    - Улар богдалар. Зиёфатни эса сарой оркасидаги мехмонхонада хозирладик.

    "Катта"нинг жахли чикди. Нега мендан сурамай хозирлашади? Ким буларни бу кадар мустакил килиб куйган? Эх-хе, олдимда канча ишлар бор, деб уйлади.

    - Нега мен билан маслахат килмадингиз? Бугун жумхурият тарихида алохида кун. Она тилимизга давлат тили макоми берилди. Бу шодиёна учун сичконнинг инидек жойда зиёфат берамизми? Качонгача куркиб, писиб яшаймиз. Хозирданок лойихаларни тайёрлашга киришинг. Сайлов утгунга кадар зиёфат берадиган саройимиз булсин. Янги парламентнинг биринчи сессиясида улкан карорлар оламиз.Уларни "ювиш" учун кошонага эхтиёжимиз бор, - деди мудирга. Мудир топширикни ён дафтарига ёзиб оларкан, "Катта" ташкарига караб одим ташлади.

    - Соат нечада тупланишади?

    - Сиз качон келсангиз ушанда... Дарвоке, зиёфат жойини иккинчи билан маслахат килгандик.

    - Бу ишларда иккинчи-пиккинчи йук. Хаммасини мен билан маслахат киласан. Табиийки, бу ерда ишлашни истасанг. Ё, менинг одамим буласан ёки хеч ким.

    У ташкарига чикканда куёш ётогига бош куя бошлаган, вужудидан кон сизиб чикаётган аскардек бир мушт булиб колганди. "Катта" куёшнинг бу холидан норози булгандек шафакка разм солиб турганди, якиндаги стадиондан мухлисларнинг саси юксалди.

    - Нима гап? - деб суради "Катта" мудирдан.

    - Бугун футбол командаларининг учрашуви бор эди.

    - Уша иккинчингга айт, спорт кумитаси раисини ишдан олишни буюрсин. Бундан кейин менинг изнимни олмасдан бирор бир харакат килинмайди. Бурнимнинг тагида саксон минг одам кичкириб утирса-ю, мен бехабар. Шахар бедарвоза эмас!

    Орадан куп утмасдан Унинг "Шахар бедарвоза эмас" деган гапи огиздан огизга утиб, машхур булиб кетишини хали узи билмасди. Бора бора бу гап хар бир рахбарнинг хам буйруги, хам илтижоси, хам калкони, хам килмишига айланажагини "Катта" билмаса-да, вокеалар шу атрофда ривожланажагини хис этарди. У Сулаймон айри, девлар айри булишини истамасди. Девлар Сулаймон учун, Сулаймон яшаса, девлар яшайди, деб уйларди. Буни хакикатга айлантириш учун хар бир дакика, хар бир сониядан фойдаланиб колишга уринарди. Унинг хаёт - мамоти, жон-жахди, орзу умиди ана шу эди.

    ... "Катта" зиёфатдан кеч кайтди. Вактини бехуда ишга сарфлаган одамдек ётган жойида узок тулганди. Ичкилигу егуликнинг сероблигидан уз насибини олган "Катта" бу юкнинг огирлигидан булса керак кузи юмилиши билан туш кура бошлади.

    Баланд тог. Теппада икки коя, иккиси хам киличга ухшайди. Кояларнинг устида икки махлук. Бирининг турт оёги, олти кули, бир канча каноти бор. Иккинчисининг эса бир кули, бир оёги, бир кузи бор. "Катта" уртада муаллак. Махлуклар унга ашула айттиришаяпти. Махаллий тилда ашула билмайман, деса хам айтасан, акс холда пастдаги балчикка отиб юборамиз деб пуписа килишарди. У эса билмагани учун мажбуран русча айтарди. Махлуклардан бири ашуласидан безди, шекилли уни отиб юборганди, иккинчиси ушлаб олди. Пешонасининг терини артаман деганди кафтидаги кичкина киличлар "Катта" нинг юзини кириб юборди. Огрикдан булса керак узини ён тарафга отганди пастга тушиб кетди. Балчикнинг хиди кунглини бехузур килди. Лекин атрофнинг юмшоклиги хузур бахш этди. Мирикиб ухлаш учун балчикка бош куйди...

    "Катта" уйгонганда бош учида кундалик газеталар турарди. Ёнбошлаганча "Хакикатни" олиб сарлавхасига назар ташлади : "Катта" суз берди - номзодини Кичиккургондан курсатади". Сарлавханинг остида унинг оксоколлар билан упишиб турган пайти акс эттирилган расм. У жахл билан бош учидаги тугмани босди.

    Эшик очилиб, ичкарига умр йулдоши Раиса кирди.

    - Сени чакирдимми, хайвон, - дея бакирди умр йулдошига "Катта". - Кани бу хукизлар?

    - Эрталаб келишганди, сиз хали ухласангиз керак, деб газеталарни олиб колдим.

    - Сен качондан хужайин булиб колдинг? Менинг ишимга бош сукма, демаганмиман?

    - Кечаси билан алахсираб чикдингиз. Бироз дам олинг девдум.

    - Ха, килгиликни килиб куйиб, сутдан чиккан кошикка ухшаб турасан. Узингга гард юктирмайсан.

    - Вой, кошик деганингиз нимаси?

    - Кошик деганим мана бу! - "Катта" бир сакраб урнидан турди- да хотинининг юзига тарсаки тортиб юборди.

    Раиса бир тарсакидан кейин иккинчи, учинчиси хам келишини яхши биларди. Шу сабабдан гап кайтариш ёки йиглаш урнига дарров кочарди. Бу сафар кочаркан эшик нохосдан карсиллаб ёпилди. "Катта" буни тарсаккига жавоб деб уйлади ва жахлини пишкиртириб, Раисани кувиб кетди. Раиса ховлига кочиб чикканда хужалик ишлари мудири сут, каймок кутариб келаётганди. Раиса ундан уялиб, оркага кайтмокчи булди. Лекин аждаходек пишкириб келаётган эрининг жахлидан жумбушга келган куркув туйгуси бу уятни енгди. "Катта" эса мудирни курмади хам. Ховли кенгиш булиб, бир томони катта богга уланарди. Бу бог махсус "Катта" лар учун иншо этилган ва атрофи баланд деворлар билан ураб олинган. Раиса югуриб борар экан оёгидаги тапочкаси икки томонга учиб кетди. "Катта" бу тапочкаларни олиб унга улоктирди. Баланд овозда бир-икки сукди-да, оркасига кайтди. Мудир куркканидан сут-каймокни остонада куйиб, гойиб булган эди. "Катта" когоз кутидаги сутни тепиб юбораркан каймокларни эса бог томонга улоктирди.

    Шариллаган сас "Катта"нинг фикрини булди. Бу эшшаклар халигача ховузни хам тулдиришмабди, деб уйлади у. Кейин ховуз томонга юрди. Ховуз тулиб кетган, ундан тошган сув атрофга окаётганди. У аввал совук сувнинг жумрагини беркитди кейин эса иссик сувнинг. Ич кийимларини атрофга улоктириб, ховузга кирди. Худога шукур, бу дунёда хам рохат киладиган пайт булар экан, деб уйлади.

    "Катта" ярим соат ховуздан чикмади. Бу орада Раиса унга янги ич кийимлар ва сочик келтирди. Эрининг одатига куникиб колган Раиса, хизматчиларга хам жавоб бериб юборгани учун, бошини эгганча, ховуздан чикадиган жойдаги мармар тошларни арта бошлади.

    - Ха, падхалимлик килаяпсанми, эрим ховуздан чикса, йикилмасин деяпсанми ?

    - ...

    - Бор, мудирни чакир!

    Мудир пойлаб турган экан, югуриб келди.

    - Янгангдан латтани ол, - деди у мудирга. - Сен эса йукол! - деди Раисага. Мудир аввал узининг янги кийимларига назар солди, кейин югуриб бориб Раисанинг кулидан латтани олди. Илгариги "Катта"лар хуп одам экан, деб уйлади мудир. Хеч бири бунака бакириб чакирмасди. Хаммасининг осмони осмон эди. Буникида эса момокалдирокдан бошка нарса йук. Илгариги "Катта" лар хотинларидан хайикиб турардилар. Жахиллари чиккан булса хам умр йулдошларини курганда, Московдан келган мехмонни каршилагандек сохта тиржайиш билан эзилиб-сузилардилар. Улар Московадаги бошликларига хам таклид килардилар, хам куркардилар. Москов уларнинг авзойи, кадам олишлари, юриш-туришлари хаккида биздан хабар олиб турарди. Бундан ташкари бир канча жосуслар хам шу хусусда ма'лумот йигиб юкорига бериб турардилар. Бирданига замон узгарди. Нима булаётганига хеч кимнинг акли етмайди. Хали Московда рахбарларнинг имтиёзларини чеклаш хаккида карор чикканига бир ой булгани йук. Мана бу тентак эса олдингисидан хам оширмокда. Одамлар отдан тушмокда-ю бу эса туяга минаяпти. Тож кийган шох акл олади, деганлар, балки...

    - Нимани уйлаб колдинг бунча? Дафтарингни ол, ёз! - деди "Катта" унга. У бир сапчиб урнидан турди-да, хул кули билан чунтагидан ён дафтарини чикарди. Кейин:

    - Эшитаман, - дея "Катта" га якинлашди.

    Чалканча ётиб, сув устида юзаётган "Катта", ховуздан чикадиган нарвончани ушлаб оёкка турди.

    - Бир. Эртадан э'тиборан барча хизматчилар, докторлар, массажчи хамширалар шу ерда ётиб колади. Сен ва Майнов хам навбатчилик киласизлар. Икки. Идеология котибига айт, "Хакикат" газетаси мухарририни ишдан хайдасин. Газеталарга бериладиган хар бир хабарни шахсан узи укисин ва менга билдириб турсин. Савол булмаса бор, сартарошни чакир!

    - Илгари барча шу ерда ётиб коларди. Лекин Московдан карор келгач бунга чек куйдик. Мухаррир масаласига келсак, у Москованинг депутати. Гапирсак, огзимиз ёнади.

    - Сенга огиз ёниш канака булишини курсатиб куяман. Московнинг карори билан менга пуписа килаяпсанми? Шу соатдан э'тиборан ишдан хайдалдинг. Бирор жойда гинг десанг, онангни учкургондан курсатаман! Агар сасинг чикадиган булса, камокда чирийсан. Камерага саломга келиб тураман. Хозир эса бор, ишдан хайдалганинг хаккида карор ёзиб кел.

    Мудир шалпайганча чикиб кетаётганди, "Катта" уни тухтатди.

    (Бошланиши аввалги саҳифаларда.Давоми бор).

    Жойлади: Маъмур
    Всего комментариев: 0
    Добавлять комментарии могут только зарегистрированные пользователи.
    [ Регистрация | Вход ]
    Copyright MyCorp © 2025
    Сайт управляется системой uCoz