“Бирлик” Партияси ўзининг президентликка номзодлар рўйхатини 4 кишига чиқарди
Ўтган ҳафта ичида “Бирлик” Партияси Марказий Кенгаши Ҳайъатининг бир
неча кунлик телемажлисида партия номидан президентликка номзод қилиб 4
кишини (Абдураҳим Пўлат, Пўлат Охун, Васила Иноят ва Бекжон
Тошмуҳаммадни) кўрсатишга қарор қилинди. Бундай қарорга келиш учун
қуйидагилар асос бўлди.
Маълумки, “Бирлик” Партияси кўп марта кутилмаган политехнологияга оид
қадамлари билан баъзида ғалаба қозонган, баъзида олдида турган
муаммоларни ечим нуқтасига имкон борича яқинлаштирган.
Масалан, 2003 йилда “Бирлик” халқ ҳаракати 10 йиллик танаффусдан сўнгра
биринчи марта ўз қурултойини ўтказишга йўллар қидирарди. Агарда у
қурултой ўтказишга жазм қилса, ҳукумат унинг Ўзбекистон ичидаги кўзга
кўринган фаолларини қамашгача бориши муқаррар кўринарди. Европа
Тикланиш ва Тараққиёт Банки (ЕТТБ) ўша йили май ойида Тошкентда йиллик
мажлисини ўтказиши хакидаги хабар Ўзбекистонлик ҳуқуқ ҳимоячилари ва
кўпчилик мухолифатчиларда норозилик туйғуси уйғотганди. Баъзи халқаро
ва маҳаллий ҳуқуқ ҳимоячиси ташкилотлар бу Банк раҳбариятига хат
йўллаб, бундай йиғилишининг Тошкентда ўтказилиши Ўзбекистон
ҳукуматининг репрессив сиёсатини қўллаб-қувватлашдек бўлиб кўриниши,
Банкнинг Ўзбекистон ҳукуматига берадиган ёрдами эса, репрессив режимни
мустаҳкамлашга хизмат қилишини айтиб, Тошкентда йиғилиш ўтказилишига
қарши чиқдилар.
Шундай шароитда “Бирлик” бошқача йўл тутди. У ЕТТБнинг Тошкентад
бўладиган мажлисини олқишлади ва бу каби анжуманларнинг Ўзбекистонда
ўтказилишидан демократлар фойдаланиши лозимлигини таъкидлаб, кўпчиликни
ўз фикри атрофида бирлаштиролди. Айнан банкнинг мажлис кунлари
Тошкентда ўз қурултойини муваффақият бўлан ўтказиб олган “Бирлик”нинг
бу политтехнолигик ғалабаси Ўзбекистон тарихида бурилиш нуқтаси бўлди,
дейиш ҳам мумкин. Айнан шундан кейин бошқа мухолиф ташкилотлар ҳам
жоналана бошладилар.
Андижон воқеалари бўлмаса эди, Ўзбекистон ҳукумати 2003 йил май ойидан
кейин бошланган сиёсий жараёнларни тўхтатолмасди, мамлакатимизда
демократия анча илгарилаган бўларди
Иккинчи мисол “Бирлик” Партиясининг Адлия вазирлигида рўйхатдан ўтиш
учун олиб борган фаолиятига оид. Бошқа партиялар ва ҳуқуқ ҳимоячиси
ташкилотлардан фарқли ўлароқ, “Бирлик” Партияси Адлия вазирлигининг
қонунга асосланмаган бўлса ҳам принципиал аҳамиятга эга бўлмаган ҳамма
талабларини бекорга вақт ўтказмасдан тезда бажариб, ўз ҳужжатларини
вазирликка қайта-қайта топширди ва “Бирлик”ни ноилож аҳволда қолдиришни
истаган ҳукуматнинг ўзини боши берк кўчага олиб кириб қўйди. Ҳукуматни
Андижон воқеалари қутқарди, дейиш мумкин. Чунки, акс ҳолда, ҳукуматнинг
“Бирлик”ни рўйхатга олишдан бошқа йўли қолмаган эди.
Бу йил ўтказиладиган президент сайловида иштирок этиш учун амалий
фаолият олиб бораётган ягона мухолифат ташкилоти бўлмиш “Бирлик”
Партияси аввалги тажрибаларидан келиб чиқиб, бу кунларда янги
политехнолигик қадам қилди.
Эслатиш керакки, партия рўйхатдан ўтказтирилмагани сабабли, унинг
номзодини Сайловчиларнинг Ташаббускор Гуруҳи (СТГ) орқали кўрсатиш
режалаштирилган эди. Бу хусусда “Бирлик” Марказий Кенгаши ва Марказий
Кенгаш Ҳайъатининг тегишли қарорлари ҳам бор.
"Бирлик" Партиясининг номзоди Абдураҳим Пўлатни сайловчиларнинг
ташаббускор гуруҳи (СТГ) орқали президентликка мустақил номзод сифатида
кўрсатиш ишларини координация қилиш учун шу йил 17 августда тузилган
Ташкилий Қўмита раҳбарлари Ҳайитбой Абдуллаев ва Васила Иноят Марказий
Сайлов Комиссияси (МСК) раисининг ўринбосари Шуҳрат Полвонов билан 18
сентябрда кўришишганда, у ҳамма масалаларни сайлов кампанияси расман
бошлангандан кейин, яъни 21 сентябрдан кейин гаплашиш мумкинлигини
айтган.
Аммо, у 28 сентябрда Васила Иноят билан учрашганда, Сайловчилар
Ташаббус Гуруҳида номзоди кўрсатиладиган одам, яъни Абдураҳим Пўлат
шахсан МСКга паспорти билан келиши кераклигини, унга қадар ҳеч қандай
ҳужжатларни қабул қилмаслигини, демак, мажлис ўтказиш учун рухсат
берилмаслигини” билдирган. Аслида, ҳали расман кўрсатилмаган номзоднинг
МСКга келиши кераклиги ҳеч бир қонунда кўрсатлмаган. Шундан кейин
Васила Иноят ҳужжатларни МСКга почта орқали юборганди.
Юзага келган вазиятдан келиб чиққан Абдураҳим Пўлат шу кунларда
“Бирлик” Партияси Марказий Кенгаши Ҳайъатининг мутлақо кўпчилик
аъзолари билан телефон орқали суҳбатлашиб, улар билан янги бир таклифни
муҳокама қилди. “МСКнинг қонуний бўлмаган важларини бахслаши фойдасиз
эканлигини ва бошқа бир қатор факторларни ҳисобга олиб, - деди
Абдураҳим Пўлат, - МСКга партия номидан номзоди кўрсатилиши мумкин
бўлган бир одамнинг, яъни менинг эмас, яна бир неча одамнинг исмини
бериш лозим. Бу одамларнинг исмлари Ҳайъат томонидан кўрсатилиши керак.
Улардан фақат бир нафари СТГ мажлисида номзод қилиб кўрсатилади. Керак
бўлса, шароитга қараб, уларнинг бир қисми ўз номзодини қайтариб олиши
мумкин. Нима бўлганда ҳам, агар шундай қилсак, ўз имкониятларимизни
оширган ва ўзимизнинг уста сиёсатчи эканлигимизни намойиш қилган ҳам
бўламиз”. Телефон суҳбатларида қатнашган Ҳайъат азоларининг ҳаммаси (10
аъзодан 8 нафари) Абдураҳим Пўлатнинг таклифини дастаклади.
Натижада, Ҳайъатнинг телемажлиси қарори билан президент номзодлигига
номзод қилиб 4 киши кўрсатиладиган бўлди. Булар – “Бирлик” халқ
ҳаракатининг 1989-92 йиллари раисдоши бўлган Бекжон Тошмуҳаммад, партия
Бош котиби - Васила Иноят, раис ўринбосари - Пўлат Охун, партия раиси
Абдураҳим Пўлат. Буларнинг ичидан якка номзодни танлаш - СТГнинг
вазифасидир.
