Ризобек Воскресенье, 2025-07-20, 23.13.45
Приветствую Вас Гость | RSS
Главная | | Регистрация | Вход
Меню сайта
    Статистика

    Онлайн всего: 1
    Гостей: 1
    Пользователей: 0
    Форма входа
    Главная » 2007 » Октябрь » 28 » Демократик плюрализм
    16.00.05
    Демократик плюрализм

    adabiyot.jpgНега айбдорни ташқаридан қидирамиз?

    Сабаби шу иш бизга айникса ёкади, ким булса булсин, аммо мухими биз булмайлик. Аслида шу мавзуда ёзиш кийин, балким хатто, бироз хунукдир, аммо афсуски ёзиш керак. Токи бир сайтда курганим сарлавхада айтилганидай, «Ким кимлиги билинсин»!

    24 октябрь куни ёш журналист, бегубор бир йигит отиб улдирилди. Уша куни купчилик бу дунё аллакачон мукаддас туйгуларни йукотиб булганига яна бир бора амин булди. 17 ёшли келинчакни бемалол бева колдириб кетиш, айнан ана шу мукаддас туйгуларнинг улганидан дарак.

    Купчилигимиз эса вокеадан сунг хам, мукаддас туйгуларнинг топталишини куриб лол колаябмиз. Каранг, бир йигитнинг шум улими, канчалар одамлар учун бирам айни муддао булдики, куяверасиз. Максад нима? Факат бир-икки одамнинг дил изхорини укиб кузлар намланди, колганлари эса…

    Султонбекнинг маколасини укинг, дилни эзади, канчалар самимий, канчалар изтиробли… чинакамига уша йигит учун дуст булгани шундоккина куриниб турибди. Вахоланки у хам унлаб бошкалар сингари эх-хе нималарни ёзиб ташлаши, нима ибораларни шартта ишлатиб юбориши мумкин эди… Одобли йигитнинг дустлари хам одобли булади, дейишгани бор гап экан. Зеро Шайбон айтмокчи, Алишер одобли йигит эди.

    Мен вокеа хакида хабар топгач, бир муддат довдираб колдим, йуг-э, илоё ёлгон булиб чиксин деб сидкидилдан умид килдим. Ахир у ёш болаку хали дедим. Афсус адашган эканман. Дастлабки маколаларни кузатиб йигитнинг накадар севимли булганидан хайратландим, хатто узим хам уни янада сева бошладим. Аммо, бир жойда, бир нарсага кузим тушдию…

    Бугун купчилик таникли журналистлар, тахлилчилар ва хатто «лидер»лар йигитнинг котиллари борасида анча жиддий тахминларни, хатто таъкидларни олга суришаяпти. Ким бу котилликда асосий «айбдор» экани борасида кескин фикрлар билдиришаяпти. Ким билади, балким бунга уларда асос бордир, аммо…

    Купчилик сайтларда Алишер хакдаги кискача эслатма урнида, унинг «Фергана.ру» сайтига ишлагани, Америка овози ва Озодлик радиоси мухбири булгани хакда ёзишган. Айнан мана шу эслатмаларга кузим тушдию, мен учун асосий айбдорлар кимлиги аён булди колди. Гарчи купчилигимиз учун бу сузларим ёкмаса хам менинг фикрим ана шундай.

    Бир хакикат бор, гарчи уни купчилик яширишга уринса хам, яъни Озодлик радиосининг бугун гердайиб юрган мухбирлари (айникса Прагадагилари) АКШ хукуматининг муруввати билан ёппасига Гринкартга эга булган. Сабаби, эмишки уларнинг хаётига Узбекистонда хам, Киргизистонда хам жиддий хавф мавжуд, ва шу боис уларнинг уз мамлакатларига кайтиши максадга мувофик эмас. Ишонинг Алишернинг улими булмаса шу холатни улай агар тилга олмас эдим.

    Демак АКШ хукумати уз радиосининг рахбарияти талаби билан радионинг «мард», «жасур», ва хоказо журналистларига химояни таъминлаб куйди. Хар калай уларни Прагада хам, АКШда хам (кейингиси вообщем аник-ку) хеч ким отиб кетмайди, ахир у ёклар Уш эмаску, тугрими? Аммо энг таажжублиси, на АКШ хукумати, на гамхур радио рахбарияти узларининг жойлардаги ходимларини эслаган. Улар учун Гринкарт хам, хатто АКШга виза хам осмондаги гап.

    Ана мухолиф партияларининг бир лидери ёзибди, Алишер узига нисбатан булаётган хавф хакида безовталаниб гапирганини. Нега лидер билган нарсани айтайлик Америка овози билан Озодлик билмай колиб кетди, ёки билганмикан? Агар билган булса бугун «бир ёндию колди», деган опуслар ёзиш урнига нега йигитнинг хавфсизлиги масаласи устида бош котирмади. Ахир айримлар нафакат оиласи, хатто куёвини хам олиб чикиб кетдию, гарчи кушни мамлакатда яшаса хам!

    Демак унинг хатто куёвига булиши мумкин рахнани сезган, англаган экан нега хамкорлик килаётган мухбирга шундай хавф булиши мумкинлигини уйламади? Уша куни хаммага телефон килиб бурнини шиликлатган Сожида Жахфарова нега радио рахбариятидан мухбирнинг хавфсизлигини таъминлашни талаб килиб турмади. Ахир бировлар учун чикарилган мукофотни, мутлако бошкаларга таксимлашга уста эдию!

    Кеча бир дустим айтиб колди, узидан узи, «аминманки, энди куплаб хув ёкларга чикиб олган одамлар Алишернинг улимини уз фойдаси учун ишлатишса керак» деб. Куз олдим коронгулашиб кетди, ахир бу гапда жон бор! Мен аминманки АКШ хукумати бу вокеадан сунг иккинчи марта Прагадаги ва Вашингтондаги мухбирлари учун Гринкартлар таркатиб чикади. Ахир уларнинг хавфсизлигини уйлаш керак! Алишер-чи?

    Ана шу Султонбек айтмокчи 17 ёшли беванинг кузига кандай карайсиз энди жаноб Озодликчилар? Хая, сизда уят йук, карайверасиз, хатто ёлгонтакамига йиглаб хам беришингиз мумкин. Бадабанг килиб эшиттириш хам тайёрлайсиз, Узбекистон матбуоти нега жим, деб. Сизнинг айнаган тушунчангиз буйича хамма «хунг-хунг» йиглаши керак.

    Сиз хатто мантик неъматига эга булмаган миянгиз билан, рахматликка узбек матбуотидаги икки катор суз керакмикан, деб уйлай олмайсиз. Унинг кетидан яраланиб колган ёш келинчак, икки ойлик гудак, онаизор ва букулиб колган ота учун узбек матбуоти нимадир ёздими, ёзмадими энди мутлако кизик эмаслигини билмайсиз… Кеча йигит шурликни тепалаётган матбуотнинг бугун сукут саклаши тушунарли эмасми, жаноблар!

    Сиз чаласаводлар тушунмайсизки, Рауф Парфидан айрилган пайт хам жим колган матбуот 26 яшар журналист йигит хакида ёзармиди… Рауф Парфия! Одатда бир хонадонда мусибат булса, у хонадонга айнан боришга хакли булганлар, уша хонадонни узи учун якин билганлар боради. Бир инсон хаётдан куз юмса уни якин билганлар эслайди. Алишерни юзлаб, иккиюзлаб одам кузатгани чикди, дунё буйлаб яна неча юзлаб одам калбан у билан видолашди, уни хотирлаб куз ёши тукди, ана шунинг узи энг юксак эхтиромлигини каёкдан хам билардингиз. Сиз учун уша видолашув онида хам йигитнинг рухини чиркиратиб узбек матбуотини сайратиш лозим. Ношудсизда!

    Каранг, ахир виждонсизликни, бу биринчи бор булаётгани йук. Озодлик радиоси бундан икки йил бурун хам бугун безрайиб колаётган мухбирларнинг хаммасидан кура купрок хавфга колиши мумкин булган мухбирларини шартта кучага улоктирди. Негадир уша пайт «ёнувчи юлдуз»лар хакда лом-мим дейишмади. Нега? Сабаби ортикча ташвишнинг нима кераги бор, хамма узи учун узи кайгуриши керак. Биздан упкаланмасин деб шартта узлари махсус мактублар уюштириб, тоза йигитни бадном хам килишга боришди. Нима килипти, уларнинг узлари айтмокчи, радио тулайдиган пул учун жонини берувчилар эх-хе канча, бириси кетса бошкаси келади, Алишерлар купку, ахир!

    Яна Султонбекнинг маколасини карайман, вей нега биз хам киргиз булиб яралмаган эканмиза, деб юбораман. Ахир уша киргиз йигитининг калбидан отилиб чиккан суз, биздан чиккани йук. Нега? Сабаби бизда ундай сузлар учун замин йук. Унингдек шимининг бир кисмига оёгини тика олмас даражада довдиратиб куювчи, хамма нарсани ташлаб, Уш томон боришга мажбурловчи калб йук. Каранг, кучани бошидан «додлаб бордим», деб ёзибди. Кайси Озодлик мухбири шум хабарни эшитган пайт Ушга интилди? Ким бу кадар огзи тулиб айтаётгани МАРД, ЖАСУР хамкасбини ерга куйишда иштирок этди? Йук, боролмайди, куркади, ахир хавфли!!!

    Тошкент офиси 2005 йилнинг ёз ойларида кескин камситишларга учради. Бир мухбир калтаклаб кетилди, бири камалди, бирини кучада интервью килар пайт куч ишлатиб олиб кетишди, руза огиз эканлигига карамай кечгача ушлаб утиришди. Бошкаларининг уйлари ёнида фитналар уюштиришди, кунгироклар килиб пуписалар килишди, маколалар уюштиришди, ортидан ошкора кузатувлар олиб боришди. Урилганда хам, сукилганда хам, камситилганда хам Озодликдан бирортаси хатто шу томонга интилиб куймаган, келмаган экан. Пинагини бузмаган экан. Аммо узлари учун каранг, накадар устамонлик билан ишлатишган экан бу холатларни. Собик озодликчилардан бири ана шу гапларни айтгач, хайратдан ёка ушладим.

    Алишер шубхасиз профессионал фаолияти учун улдирилди, дейишмоқда. Ундай бўлса унинг улимида Озодлик ва Америка овозининг хам айби борлигига ишонаман. Зеро вокеа жойидан узокда, хар кандай тахдиддан омонликда колаётганларни эмас, тахдид ичида юрганларни айникса химоя килишни уйлаш керак эди. Эртага уша уз фаолияти курбонлари олдида ерга караб колмаслик учун хам шундай килиши керак эди. Аммо…

    Султонбек айтганидай, Алишер хам, бошка собик озодликчилар хам, бугун Узбекистонда колиб нимадир ёзаётганлар хам барибир кетмас эдилар. Йук. Хавотирланмаса хам буларди… Уларнинг калби бошка, онги бошка…

    Султонбек, дустим, борлигинга шукур, хеч булмаса сен биз учун йиглаб бер, узимизда бундай махорат йук!

    Алишер, дустим, ётган жойинг жаннат богларидан булсин! Сенинг ороминг энди кудратли химоячи кулида. Аслида у сени айнан мана шу дунёдаги жирканчликлардан олиб кетди, факат олиб кетар пайт яна бир бор, ким аслида кимлигини билдириб куйиш истаб, ана шу усулда олиб кетди. Хикматли зотнинг карорлари хам хикматли булади.

    Оиланг учун, кизинг учун кайгурма дустим, токи ер юзида Султонбеклар бор экан, оиланг зорикиб колмайди. Хотиржам бул иним!!!

    Нидои Мазлум.

    Жойлади: Маъмур
    Всего комментариев: 0
    Добавлять комментарии могут только зарегистрированные пользователи.
    [ Регистрация | Вход ]
    Copyright MyCorp © 2025
    Сайт управляется системой uCoz