Юрак
ғашлиги ҳадеганда тарқайвермади."Нега ҳибсга олишмади экан-а" деган ўй
кечарди.Назаримда махфий хизмат идорасининг менга: " гуруҳ бўлиб
ҳукуматни ағдармоқчи бўлди" деган оғирроқ жиноят ёрлиғини ёпиштириш
ҳаракати ҳам йўқ эмасди.Мен қаерга бораман, кимлар билан алоқада
бўламан кузата бошлашди.
Айбим шу эдики , аввалроқ мустақил
газета нашр этиб ҳукуматни танқид қилганман, "Америка овози" радиосида
оз муддат ҳамкорлик қилганман , охиргиси эса Андижон хунрезликларида
бегуноҳ гўдаклару аёлларгача отиб ўлдирилганидан нафратланиб "Озодлик"
радиосида шеъримни ўқиганман ва ноҳақ қон тўкилиши айбдорлари
аниқланиши учун холис суриштирув олиб борилмас экан норозилигимни ифода
этиш учун Тошкентга пиёда юриш қилмоқчи бўлганман.Буларнинг барчаси
ноқонуний дея жиноий иш очилган.Энди қачон ҳибсга олишаркин ё ҳукмни ўз
жонига суиқасдми ё бахтсиз ҳодисами дея бир макр билан амалга
оширилишини кутиш қолган эди.Мен эса бошқаларга озми-кўпми нафим тегиши
мумкин бўлган йўл бу - Ватанни тарк этиш йўлини танладим.
Ўша
қарорга келган куним эртаси эрталаб Наманганга ўшандаги "Озодлик"
мухбири Носир Зокирникига келдим.Гўё яна интервью берадигандай.Интервью
бердим ҳам, лекин Носир Зокирга четга чиқиб кетаман дея айтмадим.Ҳатто
уйдагиларга ҳам бу ҳақда оғиз очмадим.Чунки мен бедарак кетиб қолгач
уларни ҳам сўроқ-савол қилиб изимга тушишлари ва гўё тутиб олиб
ноқонуний чегарани бузган каби айблар ҳам қўйишлари мумкин эди.
Албатта
мен қамалиб қолишдан қўрқмасдим.Чунки ҳақ учун курашда озодликда жиноят
ботқоғига ботганлар билан бир жамиятда яшаш ҳам мен учун жазодай
туюларди.Лекин масаланинг яна бир бошқа жиҳати борки, у ёқда яъни
қамоқда ўтириб умринг беҳуда ўтади.Бошқаларга ёрдам бериш тугул
ўзингнида ҳимоя қилишдан ҳам маҳрум бўласан.Шунинг учун ҳам ватанни
тарк этиш йўлини танлагандим.Лекин бу - осонгина, жўн иш эмасди.Чунки
ҳар қадамингда пойлоқчи-ю айғоқчилар изғиб юришади-да.
Менику
тутиб олишолмадику-я лекин кейинчалик маълум бўлдики
қариндош-уруғларнинг ҳаммаси судланди.Ҳатто ўшанда салкам юз ёшга бориб
қолган дадамлар ҳам судландилар.
Ёз ойлари Ўзбекистонда анча кун
қизиган пайтлар.Гўё шу атрофда айланиб юрган киши каби енгилгина уй
кийимида пиёда йўлга чиқдим.Бу менинг амалга оширишимга тўсиқ қўйган
ҳукуматга қарши ички исёнли юришим эди.Йўл-йўлакай МХХ идорасига бирга
борган ҳуқуқбонни учратиб қолдим.Бир унгагина мақсадимни айтдим.У ҳам
Ватанни ташлаб чиқиб кетишимга хайриҳоҳлигини билдирганди.Охирги
гапи:"Ҳушёр бўлинг, Ўзбекистондан чиқиб кетиб олгач хабарини беринг"
деб қолди.
Дала-тузлардан ўтиб борар эканман ватандан бош олиб
чиқиб кетган кишилар хаёлимдан ўтди.Юриб боряпману кўзларимни оқ
пардали бир нима тўсгандай эди.Ўйларим эса тушунуксиз эди.Шу пайт
Бобораҳим Машрабни эсладим.Машрабнинг:
Намангандан кетар бўлсам, мени йўқлар кишим борми...
дея
бошланувчи ғазали шууримда такрорланди-ю, кўзларимда ёш қалқди.Туғилиб
ўсган она юртдан томоғимга қадалган ожизликдан ўкинч, нафасни бўғувчи
аччиқ алам ва кўзда ёш билан оёғим узилди.