TELEFON Darmonqul
endi ishini topdi. Shaharda yura-yura axiyri yana qishlog`iga qaytib,
kichikroq bo`lsa-da, xususiy shifoxona ochib oldi.
Yaxshi
bo`ldi. O`qishni bitirgan yili poytaxtda qolishga xo`p urinib ko`rdi.
Biror joydan tuzukroq ish topilmadi. Viloyat markazida ham boshini
silaydigan mard topilmadi.
U eski klub binosini qarz-havola
qilib epaqaga keltirdi. U yer-bu yerdan zarur tibbiy asbob-uskunalarni
topib keldi. Qabulxonasini binoyidek qilib qo`ydi. Hatto, o`ziga
yordamchi ham topdi.
Shotirali qo`l-oyog`i chaqqongina bola ekan. Aytgan ishini quloq qoqmay bajaradi.
Xullas,
hamma ish bitdi. Hujjatlar taxt. Bitta telefon o`tkazsa, olam guliston.
Uniyam bir-ikki kunda hal qilsa kerak. Tuman aloqa bo`limi raxbariyati
bilan ham uchrashib, "salom-aligi"ni qoyillatib qaytdi. Endi faqat
mijozlarni ko`paytirish, ularga o`zini kim ekanini, nimalarga
qodirligini ko`rsatib qo`ysa, kifoya. Demak, reklamaga zo`r berish
kerak. Reklama esa har doim haqiqatga uyg`un kelishi shart emas.
Ertaga birinchi ish kuni. U yordamchisi Shotiralini chaqirib, nimalar qilishi lozimligini yaxshilab tushuntirdi.
-
Sen, birinchidan, kimligingni yaxshilab bilib ol. Kichkina odam
emasman. Kelganlar bilan o`ta jiddiy ohangda gaplash. Kim kelsa,
to`g`ridan-to`g`ri qabulimga kiritavermasdan, "Hozir band edilar,
besh-o`n minutda bo`shab qoladilar", degin. Oldin huzurimga kirib, kim
kelganini, ism-sharifini, yoshi, kasb-kori, yurish-turishi qanaqa
ekanini, kiyimi qanaqa ekanini ayt, tushundingmi? Keyin shunga qarab
muomala qilamiz.
U yana ikki-uchta muhim topshiriqni
yordamchining qulog`iga quyganidan keyin takabbur rahbarlarga xos viqor
bilan o`zi hozirlagan hujrasini ko`zdan kechirishga tushdi. Egniga oq
xalatini ildi va joyiga o`tirib, mijozlarning yo`liga ko`z tika
boshladi. Nimadir yodiga tushib, darhol chaqiruv tugmasini bosdi.
Yordamchi yugurib kirdi.
- Ayt, nogironlarni, Afg`on urushida xizmat qilganlarni navbatsiz o`tkazib yuborishsin.
- Darmonqul aka, -dedi yordamchisi miyig`ida iljayib.- Hali it ham kelgani yo`q-ku, navbat qayerdan bo`ladi?
Darmonqul shogirdini o`xshatib so`kib berdi.
-
Hah, baribir qishloqiligingga borasan-da! Xo`p, hozir ehtimol, hech kim
yo`qdir. Erta bor, indin bor. Hali ko`rasan. Odamlarni sig`dirishga joy
topolmay qolasan.
Shotirali indamay, bosh egibgina chiqib ketdi.
Baribir peshinga qadar pashsha qo`rib o`tirishga to`g`ri keldi. Bir
payt Darmonqulning yoniga yordamchisi hovliqib kirdi.
- Bittasi keldi. Kiyinishi tuzuk. O`zi yoshgina yigit.
Darmonqul shartta o`rnidan turib, yon tarafda turgan oynaga o`zini solib, u yer-bu yerini to`g`rilagan bo`ldi.
- U kirib kelganida menga nima deyishni bilasan-a?
Shotirali
bosh irg`ab, chiqib ketdi. Ko`p o`tmay xonaga baland bo`yli,
qosh-qovoqli yigit salmoqli qadam tashlab kirib keldi. Darmonqul
salobat bilan bosh irg`ab so`rashgan bo`ldi va imo bilan o`tirishga joy
ko`rsatdi. Shu payt eshikdan Shotiralining boshi ko`rindi.
-
Darmonqul aka, boya aytish esimdan chiqib ketibdi. Sizga boya
obilizdirapdan… keyin nimaydi… hali o`zingiz aytdingiz-ku… min… min…
Darmonqulning peshonasi tirishdi. Hozir qovun tushirib qo`ymasa edi.
- Ha, o`sha… minizdirapdan, keyin tuman pirakraturasidan qo`ng`iroq qilishuvdi. Shuni aytib qo`ymoqchi edim.
"Hatto,
so`zlarni tuzukroq talaffuz qilishni ham bilmaydi bu so`tak", dedi
Darmonqul ichida va "stsenariy"ni kelgan yeridan davom etishga tushdi.
-
Xo`sh, tuman prokurori… kechayam telefon qiluvdi. Shamollab qolgan
ko`rinadi. "Yaqin- atrofda sizdan o`tadigani yo`q, o`zingiz bir ko`rib
qo`ysangiz", degandi. Ha, kerak bo`lsam, yana telefon qiladi, - dedi
xuddi o`ziga-o`zi gapirayotganday. – "Oblzdrav" endi o`zimizning idora.
Vazirlik bilan bir bog`lanib ko`raylik. – U shunday deya qabulidagi
yigitga yuzlandi: - Endi uka, shu, besh daqiqa kutasiz. Men ustozdan
hol-ahvol so`rab qo`yay.
Yigit indamay bosh irg`ab qo`ya qoldi.
Darmonqul hali tarmoqqa ulanmagan, simi stolning yon tarafidan pastga
tushib turgan telefon go`shagini ko`tarib, to`g`ri kelgan tugmachalarni
bosib tashladi.
- Allo, bu vazirlikmi? Singlim, Hakimjon
Hakimovich bormilar? Kimsiz deysizmi? Ishingiz bo`lmasin. Kirib ayting
xo`jayinga, "trubkani olarkansiz, Darmonqul akam aytdilar", deng. – U
yana qovoq uyub, shu gaplarni aytgancha, jilmayib, qabulidagi yigitga
yuzlandi: - Bu rahbarlar shunaqa-da, har kim bilan gaplashavermaydi.
Kotibalari ham o`ziga o`xshagan pishiq-puxta. Hammaniyam boshliqqa ulab
berishaverishmaydi. – So`ng birdan jiddiy qiyofaga kirib, telefon
go`shagini qulog`iga yaqinroq tutdi. – Allo, assalomu alaykum, Hakimjon
aka. Ishlar qalay? Yaxshi, Xudoga shukr. O`ziz charchamay yuribsizmi?
A, bizmi? Ha, endi, to`g`ri! Poytaxtdan o`zim ketib qoldim. Uzr,
sizning gapingizni olmaganimdan xijolatdaman. To`g`ri, aytdingiz, menga
o`xshagan tajribali kadrlar hamma joyda kerak. Lekin o`zimiz tug`ilib
o`sgan yurtning odamlariga ham foydamiz tegsin, dedik-da! Bu… ha, ha!
Yangi ochilgan shifoxonada bugundan ish boshladik. Yo`g`-e, ja oshirib
yubordingiz, biz u darajada katta do`xtir emasmiz. Yo`q, hech qanaqa
muammo yo`q, raxmat.
U go`shakni qo`yarkan, yana uzrli jilmaygancha qabulida o`tirgan yigitga yuzlandi:
-
Zo`r odam-da! Bizga ja ixlosi baland. "Yurtimizda sizga o`xshash qo`li
yengil shifokorlar kam", deydi. Mayli-da, endi, shuni munosib ko`ribdi.
Endi… xo`sh, og`ayni, ikki daqiqa. Shundoq telefonda viloyatga chiqib,
boshqarma boshlig`i bilan ham gaplashib qo`yay. Keyin siz bilan bemalol…
- Mayli, unda bemalol gaplashavering, bizga ruxsat, -dedi haligi yigit eshik tomon yurarkan.
-
Hech qayerim og`riyotgani yo`q, -dedi sovuqqonlik bilan. – Meni tuman
aloqa bo`limidan yuborishgandi. "Ishxonamga telefon o`tkazaman", degan
ekansiz. Kelganimdan beri gaplashib yotibsiz-ku! Bo`ldi, men qiladigan
ish yo`q ekan bu yerda!
Darmonqul og`zi lang ochilgancha qaqqayib qoldi… Rustam JABBOROV.
