ҲАВЗИ ҚУЛҚУЛУМ ( Кундалик китобдан саҳифалар )
ИНОМЖОН ТУРСУНОВ
25 сентябр, 2009 йил
Бугун эрталаб электрон почтамни очасам, собиқ депутат танишимнинг мактуби ва у мустақиллик учун кураш йилларида топган дўстларимиздан бири-Ўзбекистон халқ депутати бўлган Иномжон Турсуновнинг тўсатдан оламдан ўтгани ҳақида ёзибди.

Вужудим ларзага келди. Сафдошинг, дўстингни йўқотиш ҳар доим оғир. Жойи жаннатда бўлсин! Тангри уни махфират айласин! У миллати учун куйиб ёнган курашчи, адиб эди.

Мен Иномжонни 1990 йилдан бери танирдим. Илк бор уни Ислом Каримовни сессияда президент этиб тайинлашаётган куни пайқадим. Жуссаси кичик бир йигит ўртадаги микрофон олдида оёқда туриб гапира бошлади. Унинг қўлида бир даста қоғоз бор эди. Унинг товуши нозик бўлсада ўша кезда зални титратиб юборганди.

-Сизлар кимни президентликка сайлаяпсизлар? Бу одам қўшиб ёзишга аралашган. Мана ҳужжатлари…

У жуда катта рақамларни айта бошлади ва Анишчев бошчилигидаги Москва “десантлари” уни сақлаб қолганини айтди.

Ўша кезда бундай гапларни айтиш катта жасорат талаб қиларди ва баъзилар учун бу қўрқинчли эди, шунинг учун ҳам залдаги кўпчиликнинг дами ичига тушди.

Раислик қилувчи дарҳол микрофонни ўчирди. Иномжоннинг товуши эшитилмай қолди. У кейин президиум томонга қараб юрди ва қўлидаги ҳужжатларни раислик қилувчига узатди.

Аммо ўша кунлари у турган Тошкент меҳмонхонасига бостириб кирган миршаблар уни дўппосладилар. Муттаҳамликни қарангки, жуссаси кичкина бу йигитни миршабларни урди деб айблашди. Ҳам ғарлик, ҳам пешгирлик!

“ИАК” деб номланган ҳужжатли китобимда Иномжон Турсуновнинг номи жуда кўп марта такрорланади. Масалан׃

“…Кейинчалик Каримовнинг Қашқадарё вилоят партияси биринчи котиби бўлган пайтида қўшиб ёзиш, кўзбўямачиликлардан бошлаб яна бошқа жиноятларига қадар ҳужжатларни Олий кенгаш ҳайъатига тақдим этган халқ депутати Иномжон Турсунов қамалди”.

“…Фарғоналик депутат, драматург Иномжон Турсуновни Тошкент меҳмонхонасида миршаблар дўппослаганини эшитганимизда дарҳол қўмитанинг мажлисини чақирдик. Аммо Эркин ака:
-Бу масаланинг бизга дахли йўқ, қонунчилик қўмитаси кўриши керак,-дедилар.
-Улар ҳам кўришсин, аммо биз ҳам ўз муносабатимизни билдиришимиз зарур,-дедим мен.
Қўмита тўпланадиган кун Эркин аканинг умр йўлдоши Гулчеҳра опа телефон қилиб:
-У киши касал бўлиб қолдилар… акангизни эҳтиёт қилинглар,-деди.
Мажлисга мен раислик қилдим ва матбуот воситаларидан вакиллар чақириб масалани ёритишни сўрадик. Лекин кечқурун телевидение ҳам, радио ҳам, эртасига газеталар ҳам қўмита мажлиси ўтгани ҳақида хабар берган бўлсаларда Иномжон Турсунов масаласини четлаган эдилар. Мен Радиотелевидение қўмитаси раиси Ганжа Ёқубовга телефон қилдим:
-Эркин акам билан гаплашсангиз бўлармиди, кеча хабарни у кишининг ўзлари таҳрир қилиб берганлар,-деди у.
-Кеча у киши ишга чиққанлари йўк-ку?!-ажабландим мен…
-Бунинг учун ишга чиқишнинг кераги йўқ, уйдан туриб ҳам рухсат бериш мумкин…,- деди Ганжа Ёқубов ва курашимиз осон кечмаслиги ҳақида гапирди ҳамда телевидениеда “депутат минбари” рукнини ташкил қилиш ҳақида таклиф қилди. Шундан билдим-ки, у одам ҳам ислоҳотлар тарафдори ва хабарни таҳрир қилиш унинг ташаббуси эмас.”

Хуллас, Иномжонни қамашди. У бизнинг “Ташаббус” депутатлар гуруҳнинг аъзоси эди. Гуруҳимиз унинг озодлиги учун кўп курашди. 1991 йилдаги 7 –сессияда ҳам бизни ғазабга келтирган омиллардан бири Иномжон Турсуновнинг олти ойдан бери судсиз-терговсиз қамоқда ётгани ва энди Шовруқ Рўзимуродовни ҳам ҳибсга олишгани бўлганди.

Иномжон бир неча йил қамоқда ётиб чиққандан кейин ўзи аъзоси бўлган “Эрк” партияси ичида демократия ўрнатиш учун курашди. Кейин инсон ҳуқуқлари фаоли сифатида курашини давом эттирди. Иқтисодий ва сиёсий жиҳатдан жуда оғир кунларни бошидан кечирди.

Мана энди тўй қилиб, элга ош бераман, деб юрган кунлари унинг юраги бирдан уришдан тўхтади.

У жисман бизни тарк этди. Аммо унинг руҳи бизнинг, миллатимизнинг қалбида, хотирасида абадий яшайди. Чунки у шу миллатнинг озодлиги, ҳур келажаги учун курашган паҳлавондир.

Халқнинг паҳлавонлари абадий!

ЖАҲОНГИР МУҲАММАД.

www.jahonnoma.com