Жаҳонгир МУҲАММАД
Жаҳонгир Муҳаммад(чапдан иккинчи)нинг шахсий архивидан олинган бу суратда Пўлат Абдураҳмонов (ўнгдан учинчи) Самарқанд вилоятидан сайланган депутатлар даврасида.

ҲАВЗИ ҚУЛҚУЛУМ (Кундалик китобдан саҳифалар)

ПЎЛАТНИНГ МИСИ ЧИҚДИ
29 сентябр

Бугун “Узметроном” сайтида бир хабарга кўзим тушди. Унда ёзилишича, Самарқанд вилояти ва Самарқанд шаҳрида бир неча йиллар ҳокимлик қилган Абдураҳмон Пўлатов (сайт унинг исм – шарифини янглиш берган у Пўлат Абдураҳмонов-ЖМ) АҚШга қочиб кетибди. Унинг устидан очилган жиноят иши бўйича унга шу пайтга қадар ўзлаштирган пулларини қайтариб бериш талаби қўйилгач, у жуфтакни ростлаб юборган.

Ислом Каримов Ўзбекистон Компартияси Марказий Комитетининг биринчи котиби этиб сайланганда (тайинланганда-Ж.М.) мазкур идоранинг Маҳаллий ва Енгил саноат бўлими мудири бўлган Пўлат Абдураҳмонов пленумда асосий маърузачилик қилган. Рус тилида чиройли гапирадиган бу чиройли (“чиройли” бу унга Ислом Каримов берган лақаб-Ж.М.) одам Каримовни шунақанги мақтаганки, ҳатто Ислом Абдуғани ўғлининг кўзларига ёш келган экан.

Каримов ҳокимиятга келиб, илк қилган ишларидан биттаси Пўлат Абдураҳмоновни мақтай-мақтай Самарқанд вилоятига раҳбар этиб тайинлади. Ўша мажлисда мен ҳам бор эдим. У пайтда “Совет Ўзбекистони” газетасининг вилоят бўйича мухбири эдим.

Кўп ўтмай сайлов кампанияси бошланди. Жомбойликлар Ўзбекистон халқ депутатлигига менинг ҳам номзодимни кўрсатишди. Шунда “Обком”нинг идеология бўйича котиби Фароғат Шукурова телефон қилиб, Пўлат Мажидович мен билан учрашмоқчи эканлигини айтди. Бордим. Кабинетида МХХнинг вилоят бўйича бошқармаси бошлиғи ҳам ўтирибди. Қуюқ салом-аликдан кейин Абдураҳмонов менга׃
-Сайловда бизнинг рўйхат бўйича Жомбойдан бошқа одам депутат бўлиши керак,- деди.
-Демократия… Агар сизнинг одам сайланса, мен ҳам уни табриклайман,-дедим.
Бу гапим уларга ёқмади.
Мен ўша кезда газетада керак бўлса Абдураҳмоновни ҳам, МХХ раҳбарини ҳам танқид қила оладиган шароитда эдим. Чунки ошкоралик даври эди ва биз журналистларга эркинлик текканди. Шунинг учун ҳам Абдураҳмонов׃
-У ёқда бош муҳаррирингиз билан гаплашиб қўйишлари мумкин. Ишингизни йўқотманг, ёш йигитсиз,- деди.

Хуллас, гапимиз қовушмади. Абдураҳмонов менга қарши кураш йўлини топган бўлди. Жомбойда менинг номзодим кўрсатилган округдан яна учта номзодни кўрсатишди. Мақсадлари овозларни бўлиб юбориш ва иккинчи турда ўзларининг одамини ғалаба қозонтириш эди. Бунинг устига “обком”нинг иккинчи котиби ва ташкилий ишлар бўлими мудири менинг устимдан уюштирилган шикоятларни текшириш учун Тошкентдан махсус текширувчилар таклиф қилишди. Текширувчилар орасида фақат битта ўзбек бор эди – ўша кезда Марказкомда ишлаган Аҳмаджон Мелибоев. Қолганлари рус эди.

Кейин Марказий телевидение Москва – Тошкент телекўприги шаклида менинг чиқишимни “Время” дастурида берди. Ўша куни Абдураҳмонов менга телефон қилиб, Каримов уни жуда қаттиқ койиганини ва бу ишга нуқта қўйиш кераклигини айтди.

Хуллас, ҳеч нарса қила олмади. Мен сайловнинг биринчи турида тўрт номзод бўлишига қарамай 96 фойиз овоз олдим.

Агар бугун Пўлат Абдураҳмоновни АҚШда учратиб қоладиган бўлсам, унга қуйидаги саволларни берган бўлардим׃

-1991 йилда мен Каримовнинг “Бу халқнинг онасини…” деб сўккан гапини ошкор қилганимдан кейин менга қарши тергов бошланган ва Самарқанддан Тошкентга бир кунда ўнлаб қораловчи телеграммалар жўнатилганди. Шуни Каримов “Жўнат?” деб буйруқ берганми ёки бу ўзингиздан чиққан ташаббусмиди?

-1992 йил 3 январда ЭРК партиясига идеология бўйича котиб ва газетанинг Бош муҳаррири этиб сайланганимдан кейин Жомбойга менга қарши уйдирмалар тайёрлаш, мени депутатликдан чақириб олиш учун илтимосномалар ташкил қилиш учун ўринбосар ва мудирларингизни ўзингиз юборган эдингизми ёки Каримов уларни юбор деган эдими?

-1993 йил 17 Апрелда мени қамашганда жомбойлик отахон ва онахонлар шикоят учун Тошкентга борамиз деб йўлга чиққанларида уларни ушлатиб, калтаклатган ҳам Каримовмиди ёки автобусларнинг олдини тўсган “Волга”да сиз ўтирганмидингиз?

-Менинг қариндошларим, ҳатто 20 йил олдинги синфдошимни ушлатиб, қаматиб, тишларини синдиришганда ҳам бу амалиётга Каримовнинг ўзи раҳбарлик қилганмиди ёки унинг сояси сифатида сизми?

-Умр йўлдошим вилоят прокурори ҳузурига борганда у “Агар мен аралашсам, менинг оилам ҳам сизнинг кунингизга тушади” деганда сиз нега ўша прокурор ёки айни гапни айтган ёрдамчингиз каби бўла олмадингиз? Чунки сиз менинг умр йўлдошимга “Ҳали бошингга кўп иш соламиз” дегансиз. Сўзингизда турдингиз, умр йўлдошимни ҳам суд қилдириб, унга икки йил жазо бердирдингиз. Ўшанда у шу кунлар сенинг ҳам бошингга тушсин, деган экан. Сизни шу қарғиш тутмадими?

-Сиз Каримов аблаҳ экан, яхшиликларимни билмади деб юрган экансиз. Наҳотки сиз одамларни қийратиш, оилалари билан йўқотиб юборишни яхшилик деб биласиз?

-Сиз Самарқанд аҳлига жуда кўп зуғм қилдингиз. Қачон гуноҳларингиз учун тавба қиласиз, жаноб Абдураҳмонов! Қачон бош эгиб халқдан узр сўрайсиз! Балки сизни бош эгдириш учун (агар АҚШга келганингиз рост бўлса) АҚШнинг маҳкамасига тортишимиз керакдир?

www.jahonnoma.com