Муҳаббатхон билан мактабда бирга ўқиганмиз. Ақлли, билимга чанқоқ, оғир-вазмин қиз эди. Ҳусну малоҳати ҳам бир жаҳон бўлган Муҳаббатни мактабимизда ҳамма — йигитлару қизлар, юқори ва қуйи синфдагилар бирдай яхши кўришар, у ўзининг мулойим табиати, муомаласи билан улар қалбида ўзига нисбатан ҳурмат уйғота олган эди.

Мактабни битиргач, синфимиздаги қизлар ичида биринчи бўлиб у турмушга чиқди. Отаси Тошкентда ўқиб, ҳуқуқшунос бўлиб қайтган қўшнисининг ўғли Аҳмаджон акага мажбурлагандай қилиб узатиб юборди. Бир куни кўчада уни кўриб қолдим. Ўзига ўхшаб кетадиган жингалак сочли, кўзлари мунчоқдай қизчасини етаклаб бораётган экан. Олдингидан ҳам гўзаллашиб кетганидан турмушидан бахтиёрлиги билиниб турарди.

Муҳаббат билан анча гаплашиб турдик. Сўнг уйига таклиф қилганича мен билан хайрлашди. Шундан сўнг уни анча йиллар кўрмадим.

Яқинда дугонам Хосият қизини турмушга узатди. Илгаритдан ташкилотчилик ишларини қойиллатадиган дугонам синфдошларнинг ҳаммасига хабар жўнатибди. Телекоммуникация муҳандиси эмасми, бу иш унга қийинчилик туғдирмабди. Хуллас, ҳамма йиғилди. Лекин тўй бошланди ҳамки, Муҳаббатдан дарак йўқ эди. Менинг эса уни жуда кўргим келаётганди.

— Муҳаббат нимага кечикяпти экан-а?! — дедим безовталаниб.

— Ие, Шаҳрихонда яшаяпсанми ўзи? Наҳотки ҳеч нимадан хабаринг бўлмаса?

Ҳаёт ташвишлари билан бўлиб кўп нарсадан бехабар қолган эканлигимга афсусландим. Дугоналаримнинг айтишларича, Муҳаббат оғир юрак хуружини бошидан ўтказиб, кўчага чиқолмайдиган бўлиб қолган экан.

Орадан 3-4 кун ўтиб, Муҳаббатни бориб кўришга қарор қилдим. “Ширин сўз жон озиғи” дейдилар. Ёнида бироз ўтириб, унга далда бўлгим келди. Қолаверса, дийдордан ҳам қиммат нарса борми дунёда.

Мени кўриб, Муҳаббатнинг кўзларига ёш қуйилиб келди. Бағримга босиб кўришар эканман, унинг озиб кетган гавдаси юрагимни эзди. “Ҳаёт бунча бешафқат бўлмаса, унга нима шунчалик азоб беряпти экан?” деган фикр ўтди хаёлимдан. Озроқ ёнида ўтириб, кетишга чоғландим.

— Келиш меҳмондан, кетиш мезбоннинг изни билан эканлигини билмайсизми, мухбир опа, — ҳазиллашиб кулишга ҳаракат қилди у, сўнг бирдан жиддийлашди. — Ўртоқжон, келганингиз яхши бўлди, — деди у. — Мен бошимдан ўтган воқеаларни айтиб берай, сиз ёзинг. Токи, менинг ҳаётим бошқаларга ҳам ибрат бўлсин. Ҳеч ким ўз ҳаётига мен каби бефарқ бўлмасин.

Мен унинг гоҳ кўзида ёш, гоҳ ним табассум билан сўзлай бошлаган ҳикоясини жон қулоғим билан тинглашга тушдим.

— Қўл телефонлари энди чиққан пайт эди ўшанда. Биласиз, хўжайиним ҳуқуқшунос. Менга кўча-кўйда ҳам керак бўлиб туради, дея биринчилардан бўлиб шунақа телефон сотиб олдилар. Бундай телефон жуда қулай экан. Ҳақиқатан ҳам ишхонага боришларини кутиб ўтирмаймиз. Истаган пайтимизда телефон қилиб, нима ишимиз бўлса ҳал қилаверамиз.

Ўша пайтлар маҳалламиз аёллари билан “гап” ўйнаган эдик. У шундай эдики, навбати келган аёлга пул йиғиб бериларди. Пул эгаси ўзи учун эсдалик бирор қимматбаҳо нарса олиши керак эди. “Гап” навбати менга келди ва яхшигина пулга эга бўлдим. Уйимда ҳамма нарса бисёр бўлганлиги сабаб, тилла жамланмаси сотиб олишга қарор қилдим. Ва тежамкорликми бу ёки хасисликми, нима деб аташга ҳам ҳайронман, тилла тақинчоқларни махсус дўкондан эмас, бозордаги тиллафурушлардан арзон нархда олишга қарор қилдим. Уларнинг турли найранглари ҳақида эшитгандим. Алданиб қолишдан қўрқиб, турмуш ўртоғимни бозорга бирга боришга кўндирдим. “Мен ишга кеч қоламан, тинчгина дўкондан олаверсанг-чи”, деб анча тортишди. Қайсарлик қилиб туриб олганимдан сўнг ноилож бирга борди.

Тиллафуруш аёллар бизни кўришлари билан бири қўйиб бири ўз “моли”ни мақтай кетишди. Бирма-бир кўриб чиққач, жудаям чиройли тақинчоқлар жамланмаси менга ёққанини айтдим. Сотувчи аёл хушрўйгина экан, эринмасдан зиракни қулоғимга тақиб ҳам қўйди. Эрим нархини савдолаша бошлади. Олиб келган пулим келишилган нархга ўн минг сўм етмас эди. Тиллафуруш аёл бизга ишонгани, қолган пулни кейинроқ олиб келишимиз ҳам мумкинлигини айтди ва мабодо ўша пул зарур бўлиб қолса қўнғироқ қиламан деб эримнинг телефон рақамини ёзиб олди. Мен эса ўзим орзу қилган тақинчоққа эга бўлганимдан хурсанд ҳолда уйга қайтдим.

Орадан йиллар ўтди. Ҳаётимиз бир текис давом этарди. Лекин кўчада аёлларнинг менга қандайдир ачиниш билан қараётганларини қалбан ҳис этардим. Ва эримнинг хатти-ҳаракатларига назар сола бошладим. Унинг муомаласи менга нисбатан аввалгидай бўлса-да, ишдан кеч келишига эътибор бердим. Илгари бормайдиган сафарлари ҳам кўпайиб кетган эди. Унинг мендан ўзга олами борлигига ишона бошладим. Шундай бўлса-да, сабр қилишга қарор қилдим. Аллоҳдан унга инсоф, ўзимга сабр сўраб яшай бошладим. Лекин эл оғзига элак тутиб бўлмас экан. Синфдошларидан бири ўғлимга “Кичик онангникига бориб турибсанми, уканг катта бўлиб қолдими?” дея масхараомуз савол берибди. У мактабдан келди-ю, йиғлаб хонасига кириб кетди. Қандайдир кўнгилсизлик бўлганини сезиб, орқасидан кирдим.

— Ойижон, нимага дадамга индамайсиз, одам шунчалик ҳам содда бўладими ахир, — деди ўғлим алам билан. Сўнг синфдошининг гапларини айтиб берди. — Йўғ-е, дедим ўғлимга, — даданг шунчаликка бормас.

Шундан сўнг қўшнимиз Саломат аяга дардимни айтдим. У мени оғир-босиқ бўлишга чақирди ва суриштириб билиб беришга ваъда берди. Орадан ҳеч қанча вақт ўтмай у қўлимга манзил ёзилган қоғозчани тутқазди.

Эртасига ўғлим иккимиз ўша манзилни топиб бордик. Не кўз билан кўрайки дарвоза олдида эримнинг машинаси турарди. Машинани кўрдиму ичимга титроқ кирди. Дарвоза олдида ўйнаб ўтирган болага кўзим тушди. Ундан машина кимники эканлигини сўрадим.

— Дадамники, — деди ҳеч нарсадан хабари йўқ болакай ғурур билан. Шунда юрагим қинидан чиқиб кетгудай типирчилай бошлади. Бола эса гапида давом этди. — Ойим билан дадам устага пул бергани чиқиб кетишди.

Четроқда уларни кутишга қарор қилдим. Бир пайт қарасам, эрим ўша тиллафуруш аёл билан нимадандир хурсанд ҳолда кулишиб келишарди.

Ортиқ бу ерда туришга кучим етмаслигини сезиб, секин ўғлимнинг ёнига бордим. “Демак, телефон эримни қўлга олиш учун бир баҳона бўлган экан-да, — ўйладим ичимда. — Эсиз, эримнинг гапига кириб, тақинчоқни дўкондан олаверсам бўлар экан”.

Шундан сўнг шифохонада кўзимни очдим. Ўғлимнинг айтишича, унинг олдига борибману, йиқилибман... Ҳозир анча ўзимга келиб қолганимни кўриб турибсиз. Фарзандларим меҳри менга шифо бағишлаяпти.

Мен дугонам билан қандайдир юрагим оғирлашган ҳолда хайрлашдим.

Гулчеҳра ЗОИТБОЕВА